આબોહવા પરિવર્તન

ગ્રીનહાઉસ પ્રભાવને સૌપ્રથમ ફ્રેન્ચ વૈજ્ઞાનિક,જીયેન-બાપ્ટીસ્ટે ફોરીયર દ્વારા ઓળખવામાં આવ્યો હતો.વાતાવરણમાં અને ગ્રીનહાઉસમાં બનતી સમાનતા તરફ તેણે ધ્યાન દોર્યુ હતું.

ગ્રીનહાઉસ ગેસોનું આવરણ પૃથ્વીની રચનાના સમયથી તેના સ્થાન પર છે.જોકે,વધતી જતી માનવીય પ્રવૃતિઓના કારણે,વધારે અને વધારે આ ગ્રીનહાઉસ ગેસો વાતાવરણમાં જઈ રહી છે.આના પરિણામે આવરણ જાડુ બને છે અને ‘કુદરતી ગ્રીનહાઉસ પ્રભાવ’ને અસ્ત-વ્યસ્ત કરે છે.

કોલસો,તેલ અને કુદરતી વાયુ જેવા અમુક ઈંધણો જ્યારે આપણે બાળીએ છીએ ત્યારે કાર્બન ડાયોક્સાઈડ બહાર નિકળે છે.અને,જયારે આપણે જંગલોનો નાશ કરીએ છીએ,વૃક્ષોમાં સંગ્રહાયેલો કાર્બન એ કાર્બન ડાયોક્સાઈડ સ્વરૂપે વાતાવરણમાં છોડાય છે.વધતા જતા ખેતીવિષયક કાર્યો,ભૂમિ-વપરાશ પ્રકારોમાં પરિવર્તનો,અને બીજા સ્ત્રોતો એ મિથેન અને નાઈટ્રસ ઓક્સાઈડના વધતા સ્તરો તરફ દોરે છે.ઔદ્યોગિક પ્રક્રિયાઓ પણ કૃત્રિમ અને નવી ગ્રીનહાઉસ ગેસો જેવી કે CFCs (ક્લોરોફ્લોરોકાર્બન્સ) બહાર છોડે છે, જ્યારે ઓટોમોબાઈલ ધુમાડો બહાર કાઢે છે જેના કારણે ઓઝોનનું નિર્માણ થાય છે.પરિણામિત વિકસિત ગ્રીનહાઉસ પ્રભાવને સૌથી સામાન્યપણે વિશ્વવ્યાપી ઉષ્ણતામાન વૃદ્ધિ અથવા આબોહવામાં પરિવર્તન તરીકે સંબોધવામાં આવે છે.

આપણે ગ્રીનહાઉસ ગેસોને કેવી રીતે યોગદાન આપીએ છીએ?

• અશ્મિભૂત ઈંધણોનો વપરાશ જેવાકે કોલસો,પેટ્રોલ,ઈત્યાદિ
• વધારે જમીન માટેની આપણી માંગણીને પહોંચી વળવા વૃક્ષોને કાપવા
• અવિઘટનક્ષમ અપવ્યય સામગ્રી-પ્લાસ્ટીકોનું નિર્માણ
• ખેતીમાં ખાતરો,જંતુનાશકોનો નિરંકુશ ઉપયોગ

આબોહવામાં પરિવર્તન આપણા પર કેવી રીતે અસર કરશે?

આબોહવામાં પરિવર્તન એ માણસ જાત માટેનો એક ભય છે.19મી સદીના અંતથી પૃથ્વીની સપાટીનું સરેરાશ ઉષ્ણતામાન 0.3-0.6 0C જેટલું વધ્યું છે.ઉષ્ણતામાનનો આ વધારે આપણને ન્યુનત્તમ દેખાઈ શકે પણ નીચે પ્રકાશિત કર્યા મુજબ તે કુદરતી સંકટ તરફ દોરી શકે છે.

ખેતી

વધતા જતા વસ્તી વધારાના કારણે ખોરાકની માંગ પણ વધી છે.આના પરીણામે કદરતી સ્ત્રોતો પર દબાણ આવે છે.ઉષ્ણતામાન અને વરસાદના પ્રમાણમાં ફેરફારોને આબોહવામાં પરિવર્તન ખેતીવિષયક ઉપજો પર પ્રત્યક્ષપણે અસર કરશે અને અપ્રત્યક્ષપણે જમીનની ગુણવત્તામાં બદલાવો,ઉપદ્રવો અને બિમારીઓ નોતરશે.એવું કહેવાય છે કે અનાજની ઉપજ ભારતમાં ઘટતી જણાઈ રહી છે.આત્યંતિક હવામાન સ્થિતિઓ જેવીકે ઉચ્ચ ઉષ્ણતામાન,ભારે વરસાદ,પૂરો,દુકાળો,ઈત્યાદિ પેદાશ પર અસર કરશે

હવામાન

ગરમ હવામાન વરસાદના પ્રકારને બદલશે,જેના પરિણામે દુકાળો અને પૂરોનું પ્રમાણ વધશે,હિમનદીઓ અને ધ્રુવીય હિમ પાટો પીગળશે,અને જેના પરીણામે દરિયાઈ-સ્તરમાં વધારો થશે.છેલ્લા થોડા વર્ષોથી ચક્રવાતો અને વંટોળિયાઓની સંખ્યામાં થયેલો વધારાને કારણે ઉષ્ણતામાનમાં પણ પરિવર્તન થયું છે.

દરિયાઈ-સ્તરની વૃદ્ધિ

આબોહવાના પરિવર્તનનું એક પરીણામ વધતું જતું દરિયાઈ-સ્તર છે.સમુદ્રોનું ગરમ થયું,અને હિમનદીઓ અને ધ્રુવીય હિમ પાટોના પીગળવાને કારણે એવું અનુમાનિત થાય છે કે હવે પછીની સદીથી સરેરાશ દરિયાઈ સ્તર અંદાજે અડધો મીટર વધશે. દરિયાઈ-સ્તરમાં વૃધિના કારણે તટવર્તીય વિસ્તારો પર સંખ્યાબંધ બાહ્ય અસરો અદ્ભવી શકે છે,જેમાં પ્રચંડ પૂર અને ધોવાણને કારણે જમીનનો નાશ,વધતા જતા પૂરો,અને મીઠા પાણીના અતિક્રમણનો સમાવેશ થાય છે.આ પ્રતિકૂળ રીતે તટવર્તી ખેતી,પીવાના પાણીના સ્ત્રોતો,મત્સ્ય ઉદ્યોગ,માનવીય વસાહતો અને સ્વાસ્થય પર અસર કરી શકે છે.

સ્વાસ્થય

હ્રદય-સંબંધિત મરણાધીનતા,નિર્જલીકરણ,ચેપી રોગોનો ફેલાવો,કુપોષણ અને જાહેર સ્વાસ્થય તંત્રને નુકસાનના વધતા જતા કિસ્સાઓ દ્વારા વિશ્વવ્યાપી ઉષ્ણતામાન વૃદ્ધિ પ્રત્યક્ષપણે માનવીય સ્વાસ્થયને અસર કરશે.

જંગલો અને વન્યજીવનો

કુદરતી પર્યાવરણમાંની વનસ્પતિઓ અને પ્રાણીઓ એ આબોહવા પરિવર્તનને ખૂબજ સંવેદનશીલ હોય છે.જો આબોહવા પરિવર્તનનું દર અવિરતપણે વધતું રહેશે,તો વનસ્પતિઓ અને પ્રાણીઓને વિવિધ જાતોનો વિનાશ થઈ શકે છે.

પ્રતિબંધક ઉપાયો

• ઉર્જાના નવીનકરણ યોગ્ય ન હોય તેવા સ્ત્રોતોના વપરાશમાં ઘટાડો(અશ્મિભૂત ઈંધણો)
• નવીનકરણ યોગ્ય સ્ત્રોતોના વપરાશમાં વધારો જેવાકે સોલાર,પવન ઉર્જા,ઈત્યાદિ.
• વૃક્ષો બચાવો અને વધારે વૃક્ષો વાવો
• અવિઘટનક્ષમ સામગ્રીઓ જેવી કે પ્લાસ્ટીકોના નિરંકુશ વપરાશને ટાળો