સિકલ સેલ એનિમિયા

સિકલ સેલ એનિમિયા વિશે જાણો

• સિકલ સેલ એનિમિયા રક્તકણમાં રહેલા ખામીયુકત હિમોગ્લોબીન- એસ (hb-s) ને કારણે થતો જનીન જન્ય રોગ છે. જેમાં રકતકણનો આકાર ગોળમાંથી દતરડા જેવો બની જાય છેઈ
• સિકલ સેલ એ વારસાગત રોગ છે.  જેને સંપુર્ણપણે મટાડી ન શકાય પરંતુ આ સમસ્યાનો વ્યાપ વધતો અટકાવી શકાય.
• જી સ્ત્રી પુરૂષ બંને સિકલ સેલ વાહક રોગ ધરાવતા હોય તો એમના લગ્ન એક બીજા સાથે ન થવા જોઇએ
• લગ્ન પહેલા આ રોગ અંગેની તપાસ દ્રારા આ રોગને અટકાવી શકાય છે
• આ રોગોને અટકાવવા લગ્નગ્રંથીથી જોડાતા પહેલા સિકલ સેલની તપાસ કરાવી કાઉન્સેલીંગ ફરજીયાત કરાવવું
• ગુજરાતનાં મુખ્યત્વે દાહોદ, પંચમહાલ, નર્મદા, ભરૂચ, સુરત, નવસારી, વાપી, વલસાડ અને ડાંગ જીલ્લાનાં આદિવાસીઓમાં સિકલ સેલ એનિમિયાનું પ્રમાણ વધુ જોવા મળે છે

સિકલ સેલ એનિમિયાના પ્રકાર

સિકલ સેલ એનિમિયાના લક્ષણો

• વારંવાર તાવ આવવો
• શરીર ફીક્કું પડી જવું
• શરીરમાં કળતર થવી
• વારંવાર પેટમાં દુખાવો થવો
• સાંધાઓમાં તેમજ હાડકામાં સોજો આવવો અને દુસ્ખાવો રહેવો
• બરોળ મોટી થવી
• વારંવાર કમળો થવો
• સગર્ભા માતાને ગર્ભપાત થવાની શકયતા
• સિકલ સેલ રોગવાળી વ્યક્તિ વારંવાર શરીરમાં થતી કટોકટી ( Crisis) ને લીધે ટુંકા આયુષ્યમાં જ મૃત્યુ પામી શકે છે
• સહેલાઇથી સંક્રામક રોગોના ભોગ બનવુંલ ખાસ કરીને ફેફસાનાં રોગો

સિકલ સેલ એનિમિયાની સારવાર

• વધુમાત્રામાં પ્રવાહી પીવું રોજના ૧૦ થી ૧૫ ગ્લાસ પાણી પીવું
• રોજ ફોલિક એસિડની ૫ મીઈગ્રાઈ ગોળી લેવી
• દુખાવા માટે દર્દશામક ગોળીલ જરૂર પડે ત્યારે દુખાવો મટે ત્યાં સુધી લેવી
• સિકલ સેલના ઘણા દર્દીઓમાં હાઇડ્રોક્ષીયુરીયા નામની દવા ખુબજ ઉપયોગી નિવડે છે
• સમતોલ આહાર લેવો
• નિયમિત ડોકટરી તપાસ કરાવવી
• વધુ ઉંચાઇ વાળી જગ્યાએ ન જવું
• વરસાદમાં કે ઠંડા પાણીમાં પલરવું નહી
• વધુ ઠંડીમાં મફલર/  સ્વેટર પહેરવા
• વધુ શારીરિક શ્રમવાળું કામ ન કરવું
• વધુ ગરમીમાં બહાર ન ફરવું
• સિકલ સેલ એનિમિયાના દર્દીને હીપેટાઇટીસઢબી તેમજ ન્યુમોનિયાનું રસીકરણ કરવવું જરૂરી છે
• સિકલ સેલના દર્દીને વારંવાર લોહી ચઢાવવાની જરૂર પડે છે
• સિકલ સેલ એનિમિયામાં શરીરના સાંધા બગડે તો તેની સારવાર સીવીલ હોસ્પીટલ ખાતે મફત કરવામાં આવે છે

આટલું ધ્યાન રાખો

• સિકલ સેલ એનિમિયાથી ડરવાથી જરૂર નથીલ જરૂર છે માત્ર આ રોગને સમજવાની
• સિકલ સેલ એ વારસાગત રોગ હોવાથી જ્યાં સુધી લોહીની તપાસ કરવામાં ન આવે ત્યાં સુધી આ રોગની જાણ થતી નથી
• સિકલ સેલ દર્દીના કુટુંબના દરેક સભ્યોનો સિક્લ સેલ રીપોર્ટ થવો જરૂરી છે
• સિકલ સેલનું નિદાન અને સારવાર તમારા નજીકના સરકારી દવાખાનામાં મફત કરવામાં આવે છે
• સિકલ સેલના નિદાન માટે બે પ્રકારના ટેસ્ટ કરવામાં આવે છે
  • સ્ક્રીનીંગ ટેસ્ટ
  • ઇલેક્ટ્રોફોરેસીસ
• સ્ક્રીનીંગ ટેસ્ટ સ્ દરેક સરકારી દવાખાનામાં મફત કરવામાં આવે છે.
• ઇલેક્ટ્રોફોરેસીસ સ્ જેનાથી સિકલ સેલ ટ્રેટ (Trait)  કે ડીસીઝ (રોગ- Disease)  છે તે નક્કી કરી શકાય છે.
• સિકલ સેલ ના દર્દીએ ડોકટરની સલાહ વગર આર્યન ૮યચ્ઃદ્ય૯ ની ગોળી ના લેવી
• કોઇપણ ડોકટર પાસે કે હોસ્પિટલમાં જતા પહેલા તમને ૮૨૯ સિકલ સેલ હોય તો તેની જાણ કરવી
• સિકલ સેલ એનિમિયા હોવું શરમ કે પરેશાની નથીઈ પરંતુ આ રોગને છુપાવવો એ પરેશાનીનું કારણ બની શકે છે
• આવો સાથે મળીને સિકલ સેલ એનિમિયા મુક્ત સમાજનું નિર્માણ કરીએ
• પહેલા સિકલ સેલ તપાસ પછીજ શાળા/  મહાશાળા પ્રવેશ
• સિકલ સેલ એનિમિયા અંગે કોઇ મુઝવણ હોય તો તાત્કાલીક પ્રાથમિક આરોગ્ય કેન્દ્ર અથવા સરકારી દવાખાનામાં ઉપસ્થિત કાઉન્સીલર કે ડોકટર અથવા સાયનેપ્સ એસોસીએશન

ર્ડા. મીનાક્ષી તિવારી, કેવીકે ડૅડીયાપાડા નવસારી ગુજરાત