સ્લીપ એપ્નિયા એક સાઈલન્ટ કિલર

સ્લીપ એપ્નિયા એક સાઈલન્ટ કિલર છે

સ્લીપ એપ્નિયા એ એવો સ્લીપ ડિસઓર્ડર છે કે જેમાં રાત્રે ઊંઘ દરમ્યાન શ્વાસનળી બંધ થાય અને વાયુ થાય. ઊંઘમાં શ્વાસનળી પુરેપુરી બંધ થતા અથવા સહેજ સાંકળી થતાં ઉંઘમાં ઓક્સિજનની માત્રા ઓછી થાય છે. આ અવરોધ દસ સેક્ન્ડથી વધારે લઈને ઘણી વખત મિનીટ સુધી શ્વાસનળી સંપૂર્ણ બંધ હોય અથવા સાંકળી હોવાથી ફેફસામાં પૂરતો ઓક્સિજન પહોંચતો નથી જેના લીધે શરીરના અગત્યના અંગો જેવા કે મગજ, હૃદયમાં ઓક્સિજનનું પ્રમાણ ઓછું રહે છે જેનાથી આ અંગોને નુક્સાન થવાની ભીતી રહે છે.

સ્લીપ એપ્નિયાના ત્રણ પ્રકાર હોય છે.

• ઓબ્સ્ટ્રકટીવ સ્લીપ એપ્નીયા.
• સેન્ટ્રલ સ્લીપ એપ્નિયા.
• મિક્સ સીપ એપ્નિયા.

સ્લીપ એપ્નિયા ના લક્ષણો.

• નસકોરા, અચાનક ઊંઘમાંથી જાગી જવું, રાત્રે શ્વાસ રૂંધાવો.
• ગળું સુકાવું, સવારના માથાનો દુખાવો, વધારે પડતી ઊંઘ આવવી.
• યાદ શક્તિ નબળી થવી, સ્વભાવ ચીડીઓ થવો, એકાગ્રતામાં ગટાડો થવો, રાત્રે વારંવાર પેશાબ કરવા જવું.

સ્લીપ એપ્નિયા થવાના કારણો

• પુરૂષોમાં 40 કરતાં વધારે ઉંમરના લોકોમાં આ વધારે જોવા મળે છે તથા મેદસ્વિતાપણુ, ગાળાની કોલર સાઈઝ 16-17 ઇંચ વધવી.
• ટોન્સિલ, એડિનોઈન્ડસ, નાકનો પડદો વાંકાચુંકા હોવા, નાનું જડબું, એસિડ રિફ્લેકસન

એલર્જી, સાઈનસ ની બીમારી, થાયરોઇડ, ગાળાની ગાંઠ, અલકોહોલ, ઉંગ ની દવાથી

ક્યારે સ્લીપ એપ્નિયા હોઈ શકે

• દવાઓ લેવા છતાં બીપી કંટ્રોલ માં ના રહે.
• બ્લડ સુગરની દવા તથા ઈન્સુલિન લેવા છતાં સુગર કંટ્રોલ માં ના રહે.

સ્લીપ એપ્નિયાની તપાસ સ્લીપ સ્પેશ્યલિસ્ટ ડૉક્ટર દ્વારા સારવાર કરાવી જોઈએ. દર્દી ની તપાસ માટે દર્દી ના લક્ષણો તથા ફિજિકલ તાપસ કરી સ્લીપ સ્ટડી કરાવવી જોઈએ..

સ્લીપ સ્ટડી એ સ્લીપ એપ્નિયાની એકદમ સચોટ તાપસ છે. જેઓ દર્દી ને રાત્રી દરમ્યાન મગજ, ફેફસા, હૃદય અને સ્નાયુ ના ઇલેટ્રોન લગાવીને તાપસ કરવામાં આવે છે. જેના દ્વારા ઊંઘ નું સ્ટેજિંગ કરવામાં આવે છે સાથે સાથે હૃદયની ગતિ ની નિયમિતતા - અનિયમિતતા, ઓક્સિજન, લેવલની માહિતી મળે છે. સ્લીપ સ્ટડી હંમેશા નિસણાંત સ્લીપ સ્પેશિયાલિસ્ટ અને ટેકનીશિયન દ્વારા કરાવવી જોઈએ. .

જો સ્લીપ એપ્નિયાની સારવાર કરવામાં ના આવે તો,હાર્ટ એટેક, મગજનો લકવો, ડાયાબિટીસ, હાર્ ફેલ્યોર અને જોખમી મોટર વ્હીકલ એક્સિડન્ટ થઈ શકે છે. સ્લીપ અન્ય ની સારવાર માં દર્દી એ લાઈફ સ્ટીલે મોડિફિકેશન કરવું જોઈએ. યોગ્ય કસરત, વ્યાયામ, આહાર, લેવો જોઈએ. પૂરતી ઊંઘ નું પ્લાંનિંગ કરવું જોઈએ. CAPD એ સ્લીપ એપ્નિયા સચોટ સારવાર છે. જેમાં પોઝિટિવ પ્રેસર દ્વારા ઉંગ દરમ્યાન આવી નળીઓ ખુલ્લી રાખવામાં આવે છે. જેથી દર્દી નું ઓક્સિજન નું પ્રમાણ રાત્રી દરમ્યાન જળવાઈ રહે છે. PAP (પોઝિટિવ એરવે પ્રેશર ) થેરાપિ ઘણાં બધા પ્રકારના સ્લીપ બેરિનય દ્વારા દર્દી ને જરૂરિયાત પ્રમાણે આવી શકાય. આમ સ્લીપ એપ્નિયા એ સાયલન્ટ કિલર છે. તેનું ત્વરિત નિદાન અને સારવાર જરૂરી છે.

સ્ત્રોત: ડો ગોપાલ રાવલ, પલ્મનોલોજિસ્ટ.