સ્થૂળતા

સ્થૂળતા એ એક એવી સ્થિતિ છે, જેમાં શરીરની એડિપોઝ પેશીમાં વધારાની ચરબી સામાન્યપણે એકઠી થાય છે અને શરીરના ઇચ્છનીય વજન કરતા 20 ટકા વધારો થાય છે.

• સ્થૂળતાની કેટલીક નકારાત્મક આરોગ્ય અસરો છે ને તે અકાળે મૃત્યુ તરફ પણ લઈ જઈ શકે છે.
• સ્થૂળતાને કારણે લોહીનું ઊંચુ દબાણ, લોહીમાં કોલેસ્ટેરોલનું ઊંચુ પ્રમાણ, હ્રદય રોગ, ડાયાબીટીસ, પિત્તાશયની પથરી અને ચોક્કસ પ્રકારના કેન્સર થાય છે.
• અતિ આહાર અને શારીરિક પ્રવૃત્તિમાં ઘટડો સ્થૂળતા તરફ લઈ જાય છે. જોકે, જનીની પરિબળ પણ સ્થૂળતા માટે જવાબદાર છે.

સ્થૂળતાના કારણો

• સ્થૂળતા અને વધારે પડતું વજન આહારરૂપે લેવાતી શક્તિ અને તેના ખર્ચ વચ્ચેના સતત અસંતુલનને કારણે થાય છે.
• આહારમાં લેવાતા ચરબીના મોટા પ્રમાણને કારણે પણ સ્થૂળતા સર્જાય છે.
• સંકુલ વર્તન અને માનસિક પરિબળો પણ અતિ આહારનું કારણ છે અને તે સ્થૂળતા તરફ લઈ જાય છે.
• શક્તિના વપરાશમાં ચયાપચયની ક્ષતિઓ પણ ચરબીનું એકત્રીકરણ વધારી શકે.
• બાળપણ અને કિશોરાવસ્થામાં સ્થૂળતા પુખ્ત વયે સ્થૂળતા તરફ દોરી જાય છે.

Weight- શરીરનું આદર્શ વજન

શરીરનું ઇચ્છનીય વજન એ યુવાન પુખ્ત વ્યક્તિનું તેની શ્રેષ્ઠ શારીરિક કામગીરી વખતે તેની ઊંચાઈના પ્રમાણમાં વજન છે. આ માટે સૌથી સામાન્યપણે ઉપયોગમાં લેવાતું માપ શરીર દળ સૂચકાંક (બોડી માસ ઇન્ડેક્સ – બીએમઆઈ) છે. અને તે મીટરમાં ઊંચાઈના વર્ગ દ્વારા કિલોગ્રામમાં વજનને ભાગવાથી મળે છે. (વજન-કિલો\ ઊંચાઈ-મીટરનો વર્ગ)

બીએમઆઈ
<18.5        : કુપોષિત

> 25          : વધારે વજન

>30           :સ્થૂળ

વજન કઈ રીતે ઘટાડવું

• તળેલો ખોરાક ઓછો ખાઓ
• ફળો અને શાકભાજી વધારે ખાઓ
• આખું અનાજ, દાળ અને ફણગાવેલા કઠોળ જેવો રેસાથી ભરપૂર ખોરાક વધારે ખાઓ
• શરીરના વજનને સામાન્ય મર્યાદામાં રાખવા માટે નિયમિત કસરત કરો.
• શરીરના વજનમાં ધીમો અને સ્થિર ઘટાડો કરવાની સલાહ છે.
• અત્યંત ઉપવાસ આરોગ્યને નુકસાનકારક છે.
• તમારી શારીરિક પ્રવૃત્તિને સંતુલિત કરવા જરૂરી વૈવિધ્યપૂર્ણ આહાર લો.
• નિયમિત અંતરાલે મર્યાદિત ભોજન ખાવ
• ખાંડ, ચરબીવાળો ખોરાક અને દારુનું સેવન ઘટાડો
• ઓછી ચરબીવાળા દૂધનું સેવન કરો.
• વજન ઘટાડતો આહાર પ્રોટિનથી ભરપૂર અને કાર્બોહાઇડ્રેટ તથા ચરબીમાં ઓછો હોવો જ જોઇએ.

સ્ત્રોત: Mayo Clinic